Daftar Kigo Tempatan Malaysia (Saijiki)


Malaysia dipengaruhi oleh lapan 'major airstreams' yang membahagikan cuaca tahunan kepada empat bentuk musim:

Musim Monsun Timur Laut (Disember - Mac)
Musim Perantaraan Monsun pertama (Mac - Mei)
Monsun Barat Daya (Jun - September)
Perantaraan Monsun Kedua (Oktober - November)

sumber: www.met.gov.my 

Perkara penting sebelum menulis haiku adalah dengan merujuk Saijiki untuk pilihan kigo yang sesuai. Kigo didaftarkan dari kigo asal di Jepun yang digunapakai di seluruh dunia, juga kigo tempatan mengikut penggunaannya di negara penulis masing-masing.

Kigo - singkatan kepada kisetsu no kotoba
Kidai - berwajah kigo 


PERAYAAN

Aidiladha (musim haji 10 Zulhijjah)
- hari Arafah
- hilal Zulhijjah 
- ibadah korban  
- ihram haji

- korban raya
- labbaikallah
- tawaf haji
- saie haji
- wukuf
Aidilfitri (musim raya 1 Syawal)
- dodol raya
- duit raya
- baju raya
- biskut raya
- cuti raya 
- hari lebaran
- kad raya
- ketupat raya 
- kuih raya
- langsir raya
- lemang raya
- pelita raya
- sampul duit raya
- songket raya

- takbir raya
- ziarah raya 

- ziarah Syawal
Asyura (10 Muharram)
- bubur Asyura
Awal Muharam (1 Muharam)
- hijriah
- hilal Muharam
- Maal Hijrah

- maghrib pertama
- 1 Muharram
Deepavali
Good Friday (April)

Hari Krismas (25 Disember)
- Hari Kedua Krismas / Boxing Day(26 Disember)
- kad krismas

- hadiah krismas
- lagu krismas
- pokok krismas
- puding krismas
Hari Vesak (24 Mei)

Maulud Nabi (12 Rabiul Awal)
- Maulidur Rasul
Ramadan (1 Ramadan)
- awal Ramadan
- bazar Ramadan

- bubur lambuk
- fitrah Ramadan 
- hilal Ramadan
- iftar Ramadan (berbuka)
- imsak Ramadan (sahur)

- lailatulqadar
- malam tujuh likur
- meriam buluh
- moreh

- pasaraya Ramadan
- puasa Ramadan
- qiamullail Ramadan
- solat terawih
- tadarus Ramadan  

- witir terawih
- zakat Ramadan
Tahun Baru Cina
- ang pow (sampul duit)
- cap goh mei / capgomei (hari ke 15)
- chingay (hari ke 20 - 22 bulan pertama tahun Cina)
- kuih bakul

- kuih bulan
- mercun
- tanglung
- tarian naga - tatsumai
- tarian singa - shishimai
- yee sang
Thai Ponggal

- nasi manis
Thaipusam (Batu Caves)
Vaisaki
Wesak (Mei)


SAMBUTAN

April Fool (1 April)
Bon Odori (Julai - Ogos)
Festival Gendang Nusantara (April)
Festival Kuda - uma matsuri 
Festival Kuda Putih - hakuba sai 
Good Friday (29 Mac)

Grand Prix Malaysia (Mac / Sepang International Circuit)
Hadiah Nobel 
Hari Ibu 

Hari Bapa
Hari Easter - fukkatsu sai
Hari Gawai (1 Jun / Sarawak)

- Gawai Batu
- Gawai Benih
- Gawai Ngalihka Tanah
- Gawai Ngemali Umai
- Gawai Bersimpan
Hari Guru (16 Mei) 

Hari Kekasih (14 Februari)
Hari Malaysia (16 September)

Hari Merdeka (31 Ogos) 
- ambang merdeka 
- Bulan Kebangsaan 
- Bulan Kemerdekaan 
- Hari Kebangsaan 
- Hari Kemerdekaan 
- malam merdeka 
- perarakan merdeka 
Hari Sastera
Hari Sekretari 

Hari Pekerja (1 Mei)
Hari Penyair
Hari Polis (25 Mac)

Hari Tentera(16 September) 
Hari Wanita - (8 Mac)
Hari Valentine (14 Februari)

- coklat Valentine
- hadiah Valentine
- jambangan mawar
- sekuntum mawar
Hari Wilayah (1 Februari)
Jualan Akhir Tahun (Year End Sales: Nov - Jan)
Keputeraan Agong 
Nisfu Syaaban
Nuzul al-Quran  

Piala Monsun (Pulau Duyung, Terengganu)
Pesta Air

Pesta Flora (Jun)
Pesta Ka'amatan (Sabah)
Pesta Kek Bulan (Mid-Autum Festival)
Pesta layang-layang
- layang-layang - tako
Pesta Menuai (30 Mei)

Pesta Tanglung (Mid-Autumn Festival)
Pesta Wau

- wau
Rumah Terbuka (Perayaan)
Tahun Baru (1 Januari) - shinnen

- ambang tahun baru
- awal Januari

- akhir tahun - shiwasu
- awal tahun

- bulan pertama - hatsuzuki  
- bunga api (permainan) - tehanabi
- bunga api (persembahan) - hanabi
- bunga api taman - niwa hanabi
- bunga api tikus - nezumi hanabi
- hari pertama - ganjitsu

- kad tahun baru
- minggu pertama
- parti tahun baru

MUSIM

[Angin] kaze 
- angin kencang/badai -   
- angin selatan - minami 
- angin kemarau - 
- angin musim panas - natsukaze  
- angin pengarak  
- angin selatan - nanpuu  
- angin semi - harukaze  
- angin semi pemula - haru ichiban
- angin tukus -
- angin tengkujuh - kogarashi
- angin utara - takanishi
- bayu dingin - suzumi
- kincir angin - kazaguruma
- selembubu - 
- semilir bendang - aota kaze  
- semilir dingin - kogarashi  
- semilir semi - haru no kaze  
- sendalu -
- sendalu timur - tsuyogochi  

- taufan - oshiana  
- taufan musim luruh - taifuu
[April] - shi-gatsu
[Awan]
- awan bertelau - urokogumo
- awan kelabu - kumori 
- awan kemawan - kumo no mine  
- awan kumulus -
- awan meninggi - sabagumo  
- awan pengarak
- awan sirus -
- mendung pengarak -
- sirokumulus - iwashigumo 
- sirus beramu
- sirus kelabu
[Bulan ikut musim]
- bulan berkabut - tsuki oboro  
- bulan menuai - kyoo no tsuki 
- bulan musim luruh - aki no tsuki 
- bulan pertama - hatusuzuki 
- kabut bulan mengambang - kumoru meigetsu 
- purnama - mangetsu 
- purnama (mengambang) penuh / supermoon -
[Disember] - juuni-gatsu
Embun - tsuyu  
- berembun - tsuyukesa   
- butiran embun - tsuyu no tama   
- embun beku - tsuyu koru   
- embun berjujuh - tsuyu shigure 
- embun malam - yozuyu   
- embun membeku - tsuyujimo   
- embun menitis - shitatsuyu   
- embun musim bunga - haru no tsuyu   
- embun musim luruh - tsuyu no aki   
- embun musim panas - hatsu no tsuyu   
- embun pagi - asa tsuyu   
- embun pertama - hatsu tsuyu   
- embun petang - yuuzuyu   
- embun sejuk - tsuyuzamu   
- sesejuk embun - tsuyu samushi   
[Februari] - ni-gatsu 

[Gerhana] gesshoku
- gerhana musim luruh - 
- gerhana musim panas - 
[Hujan]
- banjir - koozui
- hujan batu - hisame 

-- bebola air batu - tama arare 
-- ribut hujan batu - hyoo no ooburi 
- gerimis - ama-dare 

- gerimis musim bunga - harusame 
- gerimis musim sejuk - shigure 
- hujan beku/slit - mizore 
- hujan beku/slit musim bunga - haru shigure 
- hujan beku/slit musim luruh - aki shigure 
- hujan berjujuh  
- hujan bulan Mei - samidare 
- hujan lebat - ooame  

- hujan mencurah - oo ame
- hujan menjujuh  
- hujan musim panas - natsu no ame  
- hujan musim sejuk - fuyu no ame 
- hujan semi - haru no ame
- istisqa - amagoi
- mentari hujan panas - kitsune no yome-iri
- tengkujuh - tsuyu  

- - akhir tengkujuh - tsuyu agaru  
- - awal tengkujuh  - tsuyu ni iru   
- - awan tengkujuh - tsuyugumo  
- - bintang tengkujuh - tsuyu no hoshi  
- - bulan tengkujuh - tsuyu no suki  
- - langit tengkujuh - tsuyuzora   
- - lepas tengkujuh - tsuyu no ato  
[Januari] - ichi-gatsu
- akhir Januari
- awal Januari
Jerebu - kasumi
[Julai] - shichi-gatsu
Jun - roku-gatsu
Kabus - kiri  

- kabus laut 
- kabus lembah 
- kabus malam 
- kabus menebal 
- kabus pagi

- kabus petang 
- kabus gunung 
- titisan kabus
Kemarau - hideri
- dedaun berguguran - ochiba 
- dedaun kering - kareha
- sawah kering
- selut berkeping
- solat istisqa
- tanah gersang
- tanah merekah 

- tuarang - hideri 
Kilat - inazuma
- halilintar

[Mac] - san-gatsu
[Mei] - go-gatsu 
[Mentari]
- mentari benderang - nishibi sasu
- mentari gunung - goraigoo
- mentari kelam - nishibi otsu
- mentari pagi semi - haru no akatsuki   
- mentari petang semi 
[Monsun]  

- angin monsun
[Musim]
Musim bunga - haru  

- mata air - haru no mizu 
- mentari pagi semi - haru no asahi  
- mentari petang semi 
- pelangi semi - haru no niji
- semalam musim semi -  haru no yoi   

- semi - haru  - semi bermula - haru hajime 
- senja semi - haru no kure  

- sepetang semi - haru no kure
Musim luruh - risshuu

- awal musim luruh - sooshu
- daun kering

- daun gugur  
- embun - tsuyu 
- musim luruh bermula - hatsu aki hajime
- pelangi musim luruh - aki no niji
- senja musin luruh - aki no yuuyake 
Musim panas - natsu
- air terjun - taki / baku 
- air terjun beku - itedaki 
- air terjun kering - taki karu 
- awan musim panas - rikka

- bahang panas- enka enka 
- cuti musim panas - natsuyasumi
- ekuinoks
- fatamorgana - shinkiroo  
- hujan panas - yuudachi 
- jerami - warasuka  
- kain kapas krep - chijimi momen 
- kelambu - kaya  
-- kelambu benang kapas - momen gaya
-- kelambu hijau - aogaya
-- kelambu jerami - asagaya
-- kelambu lama - furugaya
-- kelambu putih - shirokaya
- langit membiru - seiwa no ten  

- langit meninggi - sora takashi
- langit tenang - seiwa
- loceng angin - fuurin  
- musim panas bermula - hatsu no hajime
- panas mentari - atsushi 
- panas mentari semi
- panas membakar - yakuru 
- panas terik - taisho 

- meluncur ombak
- mentari petang musim panas - natsu nishibi
- merekah
- senja musim panas - natsu no kure 

- terik mentari - atushi 
Musim sejuk - fuyu

- ais - koori
- ais gebu (cotton ice) - watagoori
- ais nipis - semigoori
- ais tebal - atsugoori
- ais terapung - ryuuhyoo
- bebunga ais - koori no hana
- dataran ais - hyooya 
- dedaun reput - kuchiba
- embun beku - tsuyu kooru  
- musim sejuk bermula - fuyu no hajime  
- pelangi musim sejuk - fuyu no niji
- senja musim sejuk - fuyu yuuyake 
- unggun api - takibi
- unggun api malam - yotakibi  
- musim tengkujuh / tuarang 
Salji - yuki 

- debu salji - konayuki 
- deruan salji - fubuki 
- gelombang salji - yukinami 
- gerimis salji - yukishigure 
- hamparan salji - yukikeshiki 
- jejarum ais - taruhi 

- kepingan salji - seppen 
- kepulan salji - jifubuki 
- lapisan salji - fusumayuki 
- laut ais/beku - hyookai
- orang salji (snowman) - yukionna/yikuotoko
- padang ais - hyooden 
- pusaran salji - yukishimaki 
- ribut salji - fuusetsu
- rintik bersalji - yuki shigure 
- salji basah - shisetsu 
- salji halus - shimariyuki 
- salji kapas - watayuki 
- salji tebal - miyuki 
- selangit salji - yuki no sora 
- senja musim sejuk - fuyu no kure
- tasik ais - hyooko
- tasik beku - mizuumi kooru
- taufan salji - yukishimaki  
- tompok tompok salji - hadare 
- tompokan salji - tsutsuyuki 
- unggun api - takibi
[November] - juichi-gatsu
- akhir November
- awal November
[Ogos] - hachi-gatsu 
[Oktober] - juu-gatsu 
[Pagi] - asa
- pagi musim luruh - aki no asa
- pagi musim panas - atsu no asa
- pagi semi - haru no asa   
Pelangi - niji 

- bulatan pelangi
- jambatan pelangi - niji no hashi 
- lengkok pelangi - niji no wa  

- pancaran pelangi - niji no hari
- pelangi kembar

- pelangi pagi - asaniji  
- pelangi petang - yuuniji  
Petir - kaminari
Ribut 
- belalai air 
- luruan ribut 
- ribut petir 

- ribut tropika 
- siklon tropika 
Semilir

[September] - ku-gatsu
[Syuruk]
- syuruk tengkujuh - tsuyu no yoake
- syuruk semi - haru no yaoke
Taufan
- lautan bergelora

- ombak menggulung
- ombak tinggi


FAUNA

Abalone - awabi   
Ampai-ampai - kurage
[Ayam]
- ayam jaguh - kachidori 
- ayam berlaga kalah - makedori 
- ayam berlaga jaguh - kacidori 
- ayam mengawan - tori turumisu 
- ayam panggang - iridori 
- berlaga ayam - tori awase 
- bertaruh ayam - kakedori 
- bubur nasi ayam - torizoosui 
- jago berekor panjang - onagadori 
- kokok ayam pertama - hatsu koe
- kokok jago pertama - hatsutori 
- pemilik ayam laga - tookeishi 
Angsa - kari, gan
- angsa hitam - kokugan
- angsa kecil - kogarigane
- angsa kelabu - hai irogan   
- angsa putih - hakugan
Arang - sumi
Arnab - usagi
Belalang - kirigirisu

- belalang juta - inago 
Belangkas - tarabagani
Belut - hamo
[Burung] 
- bangau - tsuru
- bangau menari - tsuru no mai
- burung raven 
- enggang
- gagak - karasu
- hantu - fukurou

- helang - taka/washi 
-- helang berekor putih - oshirowashi
-- helang besar - oowashi
-- helang botak - hagewashi
-- helang liar - arawashi
-- helang pantai - isowashi
- jampuk

- kenari - kanaria
- layang-layang - tubame
- merak - kujako
- merpati - hato
- pegar - kiji 

- pelatuk - kitsutsuki
- pipit - hibari
- puyuh - uzura
- raja udang - kawasemi 
- sewah padang - hototogisu
- - burung dalam sarang - sudori
- - sarang burung - sugomori 
- - sarang burung layang-layang - tsubame no su
- - sarang burung pipit - suzume no su
- - sarang kelicap - kasasagi no su
- - sarang burung lark - hibari no su
- - sarang merpati - hato no su
- - siulan burung - saezuru
Beruang - kuma 
Buaya - wani 
Cacing gelang - mimizu naku
Camar- shigaru 

Cengkadak - kamakiri
Cengkerik - koorogi

Gamat - namako
- carian gamat - namako tsuki  
- penjual gamat - namako uri  
[Ikan] - sakana
- ikan buntal - fugu
- ikan belut - unagi
- ikan emas - kingyo
- ikan haruan -
- ikan jelawat -
- ikan jerung - same  
-- hidangan ikan jerung - same ryoori 
-- jemuran jerung - same nobori 
-- jerung harimau - torazame 
-- same no sushi - sushi ikan jerung 
-- sup sirip jerung - fukahire suupu 
- ikan keli - namazu
- ikan kod - tara
- ikan patin -
- ikan puyu -
- ikan salmon - sake
-- salmon kering - shiozake
- ikan sardin - iwashi
- ikan sepat (sawah)
- ikan temakul - mutsugoroo   
- ikan tenggiri - saba  
- ikan terbang - tobiuo   
- ikan tuna - maguro 
- - bubu -
- - jala -
- - pemancing -
- - pengail -
- - pukat -
- - taut -
Itik liar - kamo

Itik serati - oshidori 
Kambing
- kambing gurun - yagi 
- kambing biri-biri - hitsuji
Katak - kawazu

- berudu - kaeru no ko/otamajakushi
- katak bendang - nawajiro kawazu
- katak hijau - aogaeru
- katak gunung- yama kawazu 

- katak pokok/pisanng - amagaeru
- katak sungai - kajika
- suara katak - hatsu kawazu 

Kelawar - koomori
- kelawar besar - oo koomori 

- kelawar gunung - yama koomori  
- kelawar rumah - ie koomori
Kelip-kelip - hotaru  

Keluang - musasabi   
Kelulut - 
Kepah - igai   
Ketam - kani 

- ketam kecil - kogani
- ketam paya - sawagani
- ketam batu - iwagani
- ketam merah - aka no kani 
- ketam pantai - izogani
- telur ketam - kani no ko
- lubang ketam - kani no ana
Kodok - kaeru
[Kucing] neko 

- anak kucing - neko no ko
- ibu kucing - oyaneko  
- kucing biang - ukare neko   
- kucing bunting - harami neko  
- kucing (ada) beranak - komochi neko
- kucing beranak - neko no san  
- kucing mengawan - neko sakaru  
- kucing bunting - harami neko
- mainan kucing - neko jarashi  
- musim kucing mengawan - neko no koi  
Kuda - uma 
- anak kuda - uma no ko 
- kuda gemuk - uma koyuru 
- kuda ladang - kooba 
- kuda padi - kouma 
- lumba kuda - kurabe uma 
- pasar kuda - uma ichi 
- tunggang kuda pertama - uma norizome 
Kupu-kupu - ga 
- kelembak -
Kumbang - kabutomushi
Kura-kura - kame no ko
Labah-labah/lelabah - kumo
- anak lelabah - kumo no ko
- lelabah tanah - fukurogumo
- sarang lelabah - kumo no i
Lala - asari   
Lalat - hae  
Landak laut - uni   
Layang-layang - tsubame

Lebah - hachi
- lebah madu - mitsuhachi

- madu - mitsu 
- madu kelulut - 
- madu lebah - hachi no mitsu 

Lembu - ushi 
- bersihkan lembu - ushi arau 
- festival lembu - ushi matsuri 
- gembala lembu - ushi awase 
- lembu berlaga - ushi zumoo 
- lembu berlaga tanduk - ushi no tsuno tsuki 
- lembu membajak - takaki ushi 
Lintah - hiru
Monyet - saru 

Musang - kitsume
Nyamuk - Ka 
- culex fatigans
- nyamuk aedes
- nyamuk gajah
- nyamuk tiruk
Pacat
Paus - kujira
Penyu - kame 

- anak penyu - kame no ko
- kolam penyu - zenigame
- lepaskan penyu - hanachigame
- penyu bertelur

- penyu biru - aoumigame
- penyu menangis - kame naku
- penyu merah - akaumigame
- telur penyu

Pepatung - kawa-tonbo
- pepatung jarum - koshiboso yanma
- pepatung rimau - turofu tonbo
- pepatung gunung - takane tonbo
Pijat-pijat - watamushi 

Rama-rama / rama - chou
- beluncas - kemushi 
- kepompong - mayu 
Riang-riang (Reriang) - semi
Rusa - shika
Semut - ari
- anai-anai - shiro ari
- barisan semut - ari no michi
- busut - arizuka
- sarang semut - arizuka
- semut besar - oo-ari
- semut gunung - yama-ari
- semut jantan - osu ari
- semut kecil - ko-ari
- semut merah - aka-ari
[Siput] katatsumuri 
- abaalone - awabi 
- kapis/kekapis - hotategai 
- kepah - hokkigai 
- remis - bakagai 
- siput belitung - kawanina 
- siput bendang - tanishi
- siput buluh - mategai 
- siput laut - umi nina   
- siput pantai - iso nina   
- siput sungai - kawanina   
- tiram - kaki 
Sotong - ika   
- sotong kurita - tako 
- sotong sakura - hana ika 
Tiram - kaki
- bubur nasi tiram - kaki zoosui 
- cengkerang tiram - kakigara 
- ladang tiram - kakita 
- nasi tiram - kakimeshi  
- tiram goreng - kaki furai 
Tupai - risu 
Udang - ebi

- udang galah - ise-ebi
- udang lipan - shako 
Ular - hebi 
Ulat sutera - kaiko
Undan - hakuchou
- undan hitam - kokuchou
-
undan kecil - kohakuchoo   


FLORA



Aloe vera - aroe 
- bunga aloe vera - aroe no hana
- jus aloe vera - aroe juusu
- mandian aloe vera - aroeburo
- mi aloe vera - aroemen
- potongan aloe vera - aroe shahimi
- teh aloe vera - aroe cha 

Barli - oomugi 
- air barli - mugiyu  

[Buah/Sayur] kudamono
- anggur - budoo 
-- anggur gunug - yamabudoo 
-- anngur hijau - ao budoo 
-- anggur hitam - kuro budoo 
-- anggur liar - nobudoo 
-- ladang anggur - budoo-en 
- aprikot - anzu 
- bali - mugi 
- belimbing -
- - belimbing besi -
- - belimbing buluh -
- berangan - kuri  

- berembang
- betik
-- betik sekaki
- bijan/lenga - kuro goma
- cabai hijau/cili hijau  - shishitoo
- cabai merah/cili merah - toogarashi
- - lada hijau - piiman
- - lada hitam - kuro koshoo
- cempedak -
- ceri - sakuranbo 
- dabai (zaitun Borneo) 
- delima - zakuro 
- dokong -
- duku -
- duku langsat -
- durian -

- - biji durian
- - bubur durian
- - bunga durian
- - dangau durian
- - dodol durian
- - durian 'beserah'
- - durian 'chanee'
- - durian mengkal
- - durian muda
- - durian 'raja kunyit'
- - durian 'musang king'
- - kebun durian
- - kek durian
- - kuah durian
- - kulit durian
- - lempuk durian
- - pengat durian
- - putik durian
- - tempoyak
- - ulas durian 

- epal - ringo 
- gajus
- halia - shooga 

-- air halia panas - shoogayu  
-- halia muda - shinshooga 
- kabung/kantor 

- keledek manis - satsuma imo 
- kurma kering (tamar) 
- kurma lembik (rutab) 
- lai (pear) - nashi
- langsat -
- limau tambun - buntan 
- mangga -
- manggis -
- nangka - paramitsu 
- nenas - ananasu/pineappuru/huri  
- nona -
- oren - mikan
- oren mandarin
- peach - momo
-
- pisang - basho
-- bunga pisang - basho no hana
-- daun pisang - bashooba
-- daun pisang carik - yarebasho
-- pokok pisang - bashoo
-- tunas pokok pisang - basho wakaba
- pisang kaki (kesmak) - kaki
-
- plum - ume
-
- rambai -
- rambutan -
-- bunga rambutan
-- jem rambutan
-- putik rambutan
-- rambutan anak sekolah/rong rien
-- rambutan binjai
-- rambutan deli baling
-- rambutan deli cheng
-- rambutan gading
-- rambutan gula batu
- raspberi - kiichigo
- sentul -

- strawberry - ichigo
- timbikai - suika
- tin - ichijiku
- - bunga strawberry - ichigo no hana

- tembikai - suika
- tin - ichijiku
- zaitun - uriibu
[Bunga] - hana
- anggerik - ran
- azalea -
- bougainvillea
- bunga ekor kucing
- bunga janda kaya
- bunga kertas/bulang 
- bunga kosmos/bintang berayun - akizakura  
- bunga matahari - himawari
- bunga raya - mukuge 

- bunga raya putih - shiro mukuge
- bunga ulam raja
- cempaka -
- kektus - saboten
- kekwa - kiku
- kemboja -
- kenanga -
- marigold/tahi ayam - kinsenka
- mawar/ros - bara 
- matahari - himawari 
- melati - matsurika
- orkid - ran
- popi - shirageshi
- sakura - sakura
-- bulan sakura - sakurazuki
- seroja - renge 
- telipuk - suiren  
- teluki - nadeshiko 
- teratai - hasu 
-- akar teratai - renkon
-- buah teratai - hasu no mi
-- daun teratai - hasu no ha
-- kolam teratai - hasuike
-- teratai kering - karehasu 
-- teratai layu - hasu karuru
-- teratai merah - benihasu
-- teratai putih - byakuren
- tulip - churippu
Bawang - tamanegi 
- bawang kecil - rakkyo 
Beras - kome / mai  
- air basuhan beras - togijiru  
- bakul beras - meshizaru  
- bebola nasi - onigiri
- beras jawi (beras biasa) - kome
- beras perang - sekihan 
- beras pulut - mochigome  
- bubur nasi - zoosui 
- dedak beras - nuka
- kerak nasi - koge /o-koge
- nasi - gohan / meshi  
- nasi campur - takikomi gohan 
- nasi ikan - gyohan 
- nasi kepal - onigiri 
- sedekah beras - semai  
- sushi - sushi 
- tepung beras - kome kona 
- tuak beras - saka / sake
- tumbuk beras - mochi tsuki
Bijan - goma 

- antah bijan - gomagara 
- bijan baru - shingoma 
- bijan emas - kingoma 
- bijan hitam - kurogoma 
- jemuran bijan - goma hosu 
Buluh - take 
- bidai buluh - take sudare
- buluh perindu - yanagi
- buluh berumbai - unohana
- daun buluh baru

- daun buluh luruh - take ochiba
- galah buluh
- hijau buluh  

- rakit buluh
- rebung - take no ko

- pucuk rebung
Cendawan - kinoko

- cendawan busut 
- cendawan ketam- nameko 
- cendawan sisir 

Daun kering (musim panas)
Daun salad   
Gandum - mugi 
- bakul jerami gandum - mugiwara kago 
- bunga gandum kuda - soba no hana 
- gandum kuda - soba 
- gandum kuda baru - shin soba 
- gandum tua - ko mugi 
- jerami gandum - mugiwara 
- roti gandum
- tepung gandum - komugi
- tuai gandum - mugi maki
Jagung - toomorokoshi
[Kacang]  

- bunga kacang  
- kacang botol / kelisa  
- kacang buncis - ingen sasage   
- kacang hijau - bundoo  
- kacang hitam - aze mame  
- kacang panjang - naga sasage   
- kacang parang - natamame  
- kacang tanah - rakkasei  
Kaktus - saboten  
- bunga kaktus - saboten no hana  
Kapas - 
- bunga kapas - wata no hana  
Karot - ninjin 
Kiambang - 
Kopi - koohii 
- kopi ais - aisu-koohii 
- kopi susu - miruku koohii 
Lik - negi 
- sup lik - negijiru 
[Ubi] 
Ubi keladi - yamaimo 
- keladi bunting 
- keladi Jepun - tokoro
- keladi ungu/ubi badak - daijo  
Ubi keledek - satsuma imo
- bunga keledek - satsuma imo no hana
- cucur keledek - kankoro dango
- daun keledek - imozuri   
- keledek kering - hoshi imo   
- kerepek keledek - kankoro
- ladang keledek - imo batake  
Ubi kentang - jagaimo   
Ubi sengkuang - kabu   
- sengkuang besar - kabura   
- sengkuang kecil - kokabu   
- sengkuang kukus - kabura mushi  
- sushi sengkuang - kaburazushi    
Lik - negi  
- lik dari Kujoo - Kujoo negi  
- sup lik - negijiru   
Limau Bali - zabon 
Lobak Jepun - wasabi

Lobak merah - ninjin  
Marijuana 
Nasi - gohan / meshi  
- bakul nasi - meshizaru  
- bebola nasi - onigiri  
- bubur nasi bersayur - katemeshi  
- bubur nasi lik - negizoosui  
- bubur nasi / kanji - kayu / okayu   
- nasi berlauk - gyohan  
- nasi himpit / pulut ketuk - mochi  
- nasi merah - sekihan  
Oat - karasumugi   
Padi - ine    
- antah - momi
- bajak 
- bajak padi - tagayashi
- bendang
- bunga padi
- dedak (kulit padi) 
- emping padi
- jerami - wara 
- jerami baru - shinwara 
- jerami perhiasan - kazariwara 
- jerami tuah - fukuwara 
- ketam padi 
- kraf jerami - warazaiku 
- orang-orang - kakashi
- padi memutik - sanaezuki
- padi menguning
- petani - ta 
- permatang sawah - handen / shimabata
- sawah - hatake 
- sawah menghijau
- semai padi - taue
- semaian padi - nawashiro
- tuai
- tumbuk padi
Paku pakis - shinobugusa

Petai
- petai jeruk
- petai padi
- petai jawa
- petai tua  

[Pokok]
- tunas baru
- putik buah
- kuntum
- biji getah
Getah

- buah getah
- bunga daun getah
- dedaun getah
- getah keping
- getah sekerap
- ladang getah
- lateks
- pancur getah
- pisau penoreh
- pekebun getah
- penoreh getah
- pot getah
- sudu getah
- susu getah
Enau
Kabung
- nira kabung
Kapas - wata
- jemuran kapas - wata hosu
- kapas baru - shin wata 
Karot - ninjin 
Kelapa - kokonatsu 
- air kelapa
- batang kelapa
- buah kelapa
- cambah kelapa
- daun kelapa 
- kelapa bali
- kelapa gading
- kelapa kering
- kelapa matag
- kelapa mawa
- kelapa muda
- kelapa parut 
- kelapa sawit - abura yashi  
- kelapa tua
- kelapa wangi/pandan
- kelambir (kelapa)
- kerambil (kelapa)
- kerisik
- lidi kelapa
- mayang kelapa
- minyak kelapa
- nira kelapa
- nyiur (kelapa)
- pelepah kelapa
- piasau (kelapa)
- sabut kelapa
- santan (kelapa)
- tempurung (kelapa)
- tombong kelapa
- tumbuh kelapa 
- tumbung kelapa 
- umbut kelapa
Mensiang - ashi 

- bakar mensiang - ashibi 
- potong mensiang - ashi kari 
Mulberi - kuwa 
- arak mulberi - kuwazake 
- buah mulberi - kuwa no mi 
- bunga mulberi - kuwa no hana 
- ladang mulberi - kuwabatake 
- mulberi musim panas - natsuguwa 
- putik mulberi - kuwa no me 
- teh mulberi - kuwa no hacha 
Nipah 
- nira nipah 
Rotan - too
Rumpai - ogi
- keremak -
- leletup -
- mensiang -
- sendayan -
Rumpai laut - kaisoo

- agar-agar - tengusa
- jemuran rumpai - wakame hosu
- rengkam -
- rumpai laut hijau - aonori
- rumpai laut sakura - sakuranori
[Rumput]

- bakar rumput/jerami - shiba yaku 
- rumput baru
- rumput benggala -
- rumput gerinting -
- rumput janggut kuau -
- rumput kering -
- rumput kelubung -
- rumput kelurut -
- rumput kemani -
- rumput kepala lalat -
- rumput kumbar - ogi
- rumput lalang - kusa 
- rumput liar - sumotorigusa 

- rumput mentubung -
- rumput paha belalang -
- rumput pampas - susuki
- rumput purun batu -
- rumput serai jantan -
- rumput setandang -
- rumput setawar -
- rumput tulung sentadu -
Saga -
[Sayuran]
- asparagus - asupara 
- bunga kobis - hanayasai  
- brokoli - midori hanayasai  
Labu - kabocha
- bunga labu - kabocha no hana
- labu air - uri
- labu botol - hyotan  
- parsli - seri 
Petola
- petola segi - naga uri  
- petola bantal - ito uri  
- salad - chisha 
- sengkuang - kabu   

Peria - uri   
- bunga peria - uri no hana   
- peria katak - gooya   
Sekoi - awa 
Sengkuang - kabura 
- sup sengkuang - kaburajiru 
- sushi sengkuang - kaburazushi 
Tauhu - doofu 

- tauhu baru - shindoofu 
- tauhu bijan - gomadoofu 
- tauhu rebus - yudoofu 
Tofu - hiya yakko   
Timun - kyuuri   
Terung - nasu    
Tebu - satookibi   
- bunga tebu - satookibi no hana 
Teh - cha   
- petik daun teh - chatsumi
- teh minum pagi - asacha   
- teh wangi - amacha   
- upacara minum teh - cha no yu    
Upas/Ipoh 

KEHIDUPAN/KEMANUSIAAN

[Sekolah]
-- awal persekolahan - nyuugaku
-- cuti sekolah - gakko no kyuka  

-- cuti sekolah (semi) - haruyasumi 
-- daftar sekolah - nyuugaku
-- pelajar tahap satu - shinnyuusei 
-- pengijazahan - sotsugyoo  
-- majlis graduasi - sotsugyooshiki 
-- mula tadika - nyuuen 
-- naik darjah - shinkyuu 
-- nyanyian graduasi - sotsugyooka  
- ayam - niwatori 
- baju sejuk - fuyugi
- berkelah/piknik - ensoku
-- cuti berkelah 
[Penyakit] 
-- batuk - seki
-- berhingus - hanamizu
-- bersin - kusame
-- hidung berhingus - mizubana 
-- selsema - kaze 
- bonus hujung tahun - nenmatsu shouyo
- bulu tangkis - yaribane
- cadar tebal - shikibuton
- cadar & selimut tebal - futon
- candat - ika turi  
- capal - setta   
- gebar bulu burung - hanebuton
- gebar tebal - kakebuton  
- jelaga kulit - hiyake 
- keju - kase
- kelambu - kaya
- - kelambu hijau - aogaya
- - kelambu lama - furugaya
- - kelambu putih - shirogaya
- - tali kelambu - gaya no te
- kerusi rotan - too isu
- kipas lipat - sensu
-- kipas bergambar - e-oogi
-- kipas bulat - uchiwa
-- kipas nipah
-- kipas tangan - oogi
-- kipas putih - hakusen
-- kipas sutera - kinu oogi
-- penjual kipas - oogiten
- loceng angin - fuurin
- orang-orang - kagashi
- pangkas pohon - sentei
- potong rumput - tumi kuka
- peperiksaan akhir - dai shiken
- petik daun teh - cha tumi
- kerang/lala/remis (kutip) - shiohigari 
- sukan/olahraga sekolah - undoukai
- sumo - sumo
- telaga - waka 
-- air telaga - wakamizu  
- telur - tamago 
- terompah - geta  
-- terompah jerami - zoori  
- topi jerami - warabooshi 
- topi mengkuang - mugiwara boushi
.

PERHATIAN:

Daftar kigo dan kidai akan dikemaskini dari masa ke semasa...

10 comments:

Sha said...

sat membacanya terasa mudah...tapi bila tiba saat membina, baru terasa payahnya meghasilkan haiku/saijiki

Sha said...

*saat membacanya terasa mudah

TabirAlam said...

Memang le haiku nampak mudah dan ringkas, tapi belum pasti semudah itu untuk menghasilkan karya haiku...

ss(sazalee sulaiman)/spl(sang pujangga langit)/pm(pelaut malang)...itulah aku said...

tiga baris berlainan pembentukannya...sekali menggubah sebuah haiku sehari juga kepala tak berfungsi untuk fikir tentang puisi yang lainnya...hik3x

Sha said...

ya setuju...hmm sedang melaluinya...

ss(sazalee sulaiman)/spl(sang pujangga langit)/pm(pelaut malang)...itulah aku said...

mmm...memang celaru minda dibuatnya...tapi best

Tiada Kata Secantek Bahasa said...

Seronok membina haiku
Mencabar minda
Bukan bererti mudah.
Agak payah menghasilkan
Haiku yang terbaik
Ini menurut pandangan saya
Terima kasih
Tuan Tabir Alam..

Tiada Kata Secantek Bahasa said...

Semakin hari semakin sayang
Setelah memahami serba sedikit
Tentang haiku.
Inilah istilah saya gunakan

Bila mula kenal..hati terpanggil untuk
Mencuba menghasilkan haiku.
Yang akhirnya saya terus mencuba dan mencuba..

Anonymous said...

Susahnya dan menulis haiku...huhuhu

Anonymous said...

Sangat sukar menulis haiku. Banyak pantang larang. Tak boleh guna Kigo yang orang lain dah guna. Tak boleh ayat klise. Isu semasa.... Pening....

 
Flag Counter